Neeltje Bootsman

Een groep vrouwen poseert tijdens het aardappeloproer in 1917

Neeltje was een dochter van Hendrik Bootsman (Ger) geb Edam 24 juni 1859
en Maria Wilhelmina Nieuwenhuizen geb te Purmerend 13 juli 1860, getrouwd 4 sept 1881 te Purmerend

Neeltje Kist-Bootsman en haar man Paulus Kist waren revolutionairen die volgens mijn tante Marie (Een achternicht van Neeltje) altijd op de barricaden te vinden waren.

Ze speelden een rol in het aardappeloproer van 1917.

……Buiten voor het stadhuis werden de wachtende vrouwen door iemand uit de menigte toegesproken:

“Vrouwen, Maandagmiddag om 2 uur komen we op den Dam bij elkaar en zullen we zien wat we met minister Posthuma en de regeering zullen doen. Komt allemaal vrouwen, al staan er ook twee honderd smerissen.”²²

Deze oproep werd ook in De Tribune herhaald, want pas wanneer
‘drommen van duizenden, mannen zoowel als vrouwen’ naar de Dam stroomden, kon het protest
effect hebben.Een deel van de vrouwen kon echter niet tot maandag wachten en vertrok onder
leiding van mevrouw N. Kist, secretaresse van de radicale socialistische Vrouwenclub, naar de
Rietlanden. Vermoedelijk ging dit initiatief uit van de deputatie op het stadhuis: de burgemeester zou
telefonisch hebben geïnformeerd naar de beschikbaarheid van aardappelen, maar dit duurde de
vrouwen, die wisten waar zij de wagons met aardappelen volgens hen bestemd voor de uitvoer naar
Engeland konden vinden, te lang…….

²²
Het Volk, no.5285, 3 juli 1917. De verwijzing naar de regering zou eventueel een eigen toevoeging van de
SDAP kunnen zijn, de verwijzing naar de ‘smerissen’ dan weer niet. Wel is het opvallend dat de tekst nog niet
naar mobiliserende invloed van de SDP verwijst. Spreekster was misschien de anarchiste N. Kist.

……De fictieve ‘moeder Keetje’ die de
schrijver Jef Last in zijn socialistisch-realistische roman Partij remise een belangrijke rol in het
aardappeloproer liet spelen, was eveneens secretaresse van een vrouwenbond. Moeder Keetje
vertegenwoordigde in Lasts roman zowel Kist als De Vries, maar kreeg ook daden van de ‘gewone’
Van Stek toegeschreven. ……….

http://www.onvoltooidverleden.nl/fileadmin/redactie/Aardappelnood/Eenaardappelenanne.pdf

……..Maandagochtend, 2 juli / Schiet maar op ons, het zijn toch maar losse flodders
De situatie is zo rustig, dat het gemeentebestuur het niet nodig achtte om de zaterdagmiddag aangekondigde demonstratie op de Dam te verbieden.
Rond twee uur ’s middags hadden zich zeker duizend vrouwen verzameld en twee witte doeken met daarop het doel van de demonstratie werden omhoog gestoken:
Op vrouwen, ter vergadering tegen den aardappelnood, tegen den duurte: om 2 uur op den Dam.
David Wijnkoop, de leider van de SDP, sprak de vrouwen vanuit een lantaarnpaal toe en onder zijn aanvoering én zesentwintig man politie zette de stoet zich in beweging in de richting van de Groenmarkt.
Daar had de politie uit voorzorg alle toegangen afgezet.
De agenten krijgen een kanonnade van scheldwoorden te verduren, aardappelen of ander voedsel moest men hebben. Een voorhoede breekt door de afzettingen heen. Op de markt rukt men de latten van handkarren af en gooit die naar de politie; een jongen gooit een agent een mand naar het hoofd en wordt direct gearresteerd.

Terwijl de menigte werd teruggedrongen, loopt de situatie in de Marnixstraat uit de hand.
De stoet was uiteen gevallen en een groep van zo’n honderd vrouwen heeft eigenhandig het pakhuis van de firma Schippers opengebroken. Ook worden op de Elandsgracht dekschuiten op voorraden onderzocht. Waar men door de politie werd weggedreven, kregen de plunderaars het soms te benauwd en werd de geplunderde waar weggegooid.

Een deel van de menigte was nog steeds in de buurt van kameraden Kist en Wijnkoop, die de mensen vanaf een handkar vermanend toe spreken. ……….
http://www.tussentaalenbeeld.nl/A60NE.htm

…….Maandagochtend, 2 juli, was de situatie zo rustig, dat het gemeentebestuur het niet nodig achtte om de
zaterdagmiddag aangekondigde demonstratie op de Dam te verbieden. De betoging was opnieuw
zelfstandig door een groep vrouwen opgezet; enkele van hen hadden ’s ochtends door de
arbeiderswijken gelopen met opschriften waarin de buurt werd opgewekt om te komen demonstreren.1
Rond twee uur ’s middags hadden zich zeker duizend vrouwen verzameld en twee witte doeken met
daarop het doel van de demonstratie werden omhoog gestoken: “Op vrouwen, ter vergadering tegen
den aardappelnood, tegen den duurte: om 2 uur op den Dam.”
David Wijnkoop, de leider van de SDP,
sprak de vrouwen vanuit een lantaarnpaal toe en onder aanvoering van Wijnkoop, Kist³
én
zesentwintig man politie zette de stoet zich in beweging. Een verslaggever van De Telegraaf zag de
menigte aan: “Nu en dan werden in de voorste gelederen socialistische liederen aangeheven, maar het
geluid bleef zeer zwak; de optocht leek eerder uit een spontaan samengestroomde protesteerende
massa dan een revolutionaire of socialistische menigte te bestaan.”……….

³ De spelling van deze naam verschilt per bron: Kitsz, Kitz, Kist, Kits. Het is niet zeker of het hier opnieuw om
de anarchiste N. Kist gaat.

http://www.onvoltooidverleden.nl/fileadmin/redactie/Aardappelnood/Schiet_maar_opanne.pdf